مزاج بلغم سرد و تر است هر گاه بلغم کمی افزایش پیدا کند تیپ بلغمی بوجود می آید چون رطوبت افزايش پيدا می‌کند. معادل بلغم آب است. خصوصیات آب: آب ثابت است. سرازیری می رود، هم آرام است و هم خروش دارد. داخل خلل و فرج می شود (ریزبینی می کند) انعطاف‌های خارج از قاعده یا ضد و نقیض دارد آرام آرام نفوذ می‌کند. انعطاف‌پذیری آب بستگی به گرمی آفتاب دارد. حرارت می‌تواند آب را حرکت دهد و باعث بالا رفتن آن شود و در بالا آن را معلق نگه دارد اما به محض سردی پایین می‌آید چون نمی‌تواند بالا بمانند . در دل خود نهنگی را نگاه می‌دارد بدون آنکه دیده شود و دارای اسرار بسیاری است اما به کس نمی‌گوید و بسیار خود نگه‌دار است با گرما دادن به آن اسرارش را فاش می‌کند و با سردی منجمد می‌گردد. تعادل آب در مایع ماندش است.
کیست‌ها: غده‌های موجود در بدن هستند وقتی بلغم محیطی بیشتر شد بزرگ می‌شود و باعث ایجاد کیست می‌شود یعنی وقتی رطوبت بیش از اندازه شده چه رطوبت داخلی و چه رطوبتی که از محیط جذب کرده مانند زنان، شستشوی زیاد یا در محل مرطوب نشستن و در دوران پریود که این افزایش رطوبت باعث ایجاد کیستهای تخمدان می‌شود به همین علت باید توجه شود که در زمان پریود باید شستشو به حداقل و فقط در حد رفع نیاز انجام گیرد. در مردان نیز اگر رطوبت زیاد شد از ریزش بی اختیار ادرار شروع شده، کاهش تمایلات جنسی و انزال زودرس و در نهایت ریزش نمود جنسی بی‌اختیار که اوج سردی است بوجود می‌آید.
برای درمان فقط داروهای گرم و خوراک‌های گرم و روغن‌های گرم کافی نیست بلکه باید از دانه‌ها نیز استفاده کرد. دانه‌ها دارای یک نقطه ریزی در قسمت بالای دانه می‌باشند که رشد گیاه از این محل انجام می‌گیرد و به آن قوه نامیه می‌گویند هر چه باروری را بخواهیم بیشتر بکنیم از این دانه‌ها باید بیشتر استفاده کنیم مثل بادام، کنجد، انجیر ترکیبی از دانه‌های گرم و سرد خوراکی باعث افزایش اسپرم بهبود کیفیت اسپرم و بهبود انزال می‌شود.
روده: افزایش بلغم باعث ابتدا دفع بلغم می‌شود. هر چه بلغم افزایش پیدا کند انسداد خشکی داشته و باعث ایجاد یبوست می‌شود. با افزایش بلغم دفع متعفن بوجود می‌آید(بوی بد دهان بوی بد مدفوع) و دفع مواد هضم نشده متبلور و دانه‌های درشت ایجاد می‌شود. در دفع روده بوی ترش متعفن از سردی و بوی تند دفع از گرمی است و هر گاه میزان رطوبت معده و روده زیاد شد زمینه ایجاد انگل پیش می‌آید. افزایش حرارت معده و روده اجازه به تولید انگل نمی‌دهد.
مغز: از بلغم آفریده شده و باید سرد باشد اگر این سردی بیش از اندازه شد کندی در فهم و کندی در تجزیه و تحلیل پیش می‌آید و اگر بیشتر شد حماقت بوجود می‌آید، مغز اطلاعات دارد ولی نمی‌تواند اطلاعات را به هم پیوند دهد و استنتاج غلط می‌کند. خریت و حماقت نشانه سردی مغز است. وقتی سردی در مغز بیش از اندازه شد و خشک شد فراموشی بر سر ایجاد می شود و بعضی از مطالب ذهن که همیشه در ذهن بوده یک دفعه فراموش می کند مثلا شماره تلفن خانه‌ی فرد یا نام نزدیکترین شخص به فرد را برای مدتی فراموش می کند، اوج سردی و بلغم در مغز می شود آلزایمر.
بیماری ام اس: تبلور بلغم است که وقتی بلغم تبلور پیدا کرد و یخ زد به شکل پلاک های M.S خود را نشان می دهد و سپس این سردی به داخل بدن کشیده شود و ایجاد M.S می کند که در طب سنتی لختی و سستی اندام (رخوه) تعریف می‌کند. ام اس در منا طق سردسیر شمال اروپا و خانم‌ها بیشتر است.
چشم: هر گاه بلغم در چشم افزایش پیدا کند پراشکی و ریزش از چشم بوجود می آید و اگر بیشتر شد کاهش بینایی و وقتی بلغم در چشم تبلور پیدا کرد تبدیل به آب سفید می شود ( آب مروارید ) می‌شود. از داروهای خوب برای چشم سورمه است. چشم هر چه درشت‌تر بشود بلغم در آن بیشتر است و بلغم در پلکها باعث پف آلودگی، ورم پلک می‌شود و باز اگر بیشتر شد پلکها می‌افتد.
گوش: افزایش بلغم در گوش باعث ایجاد صدای گوش (Tinitus ) می شود که این صدا شبیه صدای پنکه است. افزایش رطوبت در گوش ایجاد کری می‌کند.(کری سنین کهنسالی ) سنگینی گوش که صداهای دور را خوب نمی‌شنود وقتی خیلی تبلور پیدا کرد تبدیل به سودا می شود که صدای که بر اثر سودا در گوش و سر ایجاد می‌شود صدای سوت است.
عروق: اگربلغم در عروق عمقی نفوذ پیدا کند که مرکز آن در قلب است، انسداد سرد ایجاد شده و موجب سکته قلبی می شود. دو نوع سکته داریم سکته ی قلبی سرد و سکته ی قلبی گرم که بیشتر در دموی ها دیده می‌شود. سکته‌های قلبی بیشتر در دموی ها دیده می‌شود همچنین انسداد بلغمی در هر عضوی ممکن است باعث فلج آن عضو شود. سکته مغزی بیشتر در بلغمی‌ها دیده می‌شود.
سیستم ایمنی: اگر سطح بلغم بالا رفت سیستم ایمنی ضعیف شده و زود مریض می‌شوند و مستعد به انواع بیماری‌ها می‌شوند همچنین این افراد دچار سر ماخوردگی مکرر می شوند . دفع بلغم منتشر در خون تعریق است که از طریق پیاده‌روی (راه رفتن بیش از یک ساعت )و حمام و بدست می‌آید.
ریه: اگر بلغم منتشر در سینه متبلور شد سینه پهلو ایجاد می‌شود که یکی از راه‌های درمان آن تعریق است که بوسیله‌ی پوششهای گرم و خوراک‌های گرم وادار به عرق کردن می‌کنیم. ریه سرد و تر است و دارای رطوبت، بیماریهای ریه یا سرد و تر است یا سرد و خشک و بیماری گرم ریه کم دیده می‌شود. برونشیت و سرفه‌های خلطی به علت افزایش بلغم بوده که برای درمان آنها باید از داروهای بلغم زدا استفاده کرد.
بلغم و روان: سردی از این حد که بالاتر رفت تصویرگرایی منفی می دهد و افکار و رفتارها منفی می‌شود مرحله ی بعد نگرانی و دل شوره بی‌جا، دائما منتظر اتفاقات نا گوار است مثلا اگر بچه‌اش به مدرسه یا دانشگاه رفته مرتب فکر می‌کند برای او اتفاقی افتاده یا اگر دیر کند افکار منفی به سراغش می‌آید یا اگر تلفن زنگ بزند فکر می‌کند می‌خواهند اتفاق ناگواری را به او اطلاع دهند. اگر سردی از این حد بالاتر رفت ایجاد فوبیا و ترس می‌کند مثل ترس از آسانسور( فوبیا بلغم لزج در روان است) اگر بلغم در ریه و روان هر در رسوب می کند احساس می کند کسی رویش افتاده و می خواهد او را خفه کند. (بختک)
سردی در روان باعث خیال های منفی می شود تمام شکست های زندگی را به یاد می آورد مانند آب که در سرازیری پاینی می‌رود بلغم هم واپسگرایی می‌دهد و هر چه سردی بیشتر شود شتاب بیشتر شده و واپسگرایی و خیال‌های منفی بیشتر می‌شود. درمان با گرمای خوراکی ، بویایی مالیدن روغن های گرم به سر و گرمی روان می‌باشد.
تصویر گرایی منفی در بلغم حد بالاتر دارد حتی این افراد در خواب هم تصویرهای منفی می بینند مثلا خواب مرده و رفتا‌های منفی آنها را می بینند و پیام‌های منفی از مردگان دریافت می کنند.
هرگاه بلغم در روان رسوب کرد بیمار مات می شود و به یک چیز نگاه می کند و نه واکنش مثبت و نه واکنش منفی از خود نشان می دهد که این حالت اوج سردی بلغم در روان است. (اسکیزوفرنی از بلغم و صفرا است)
کل افسردگی‌ها سردی است و شادابی ها گرمی است سردی موجب دیر تصمیم‌گیری می‌شود وقتی سردی در کل زیاد شد ابداع و خلق و تنوع نیست اعتماد به نفس و حرأت تصمیم‌گیری نیست.
لیست خوراکی های سازگار و ناسازگار با مزاج بلغم که برای درمان و اعتدال بلغم باید به آنها توجه شود:
